White Oryx | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||||
Sehlopha sa mahlale | |||||||
Mmuso: | Eumetazoi |
Moqomo: | Placental |
Subfamily: | Sabel-Horn antelopes |
Sheba: | White Oryx |
- Oryx gazella leucoryx Pallas, 1777
- Oryx leucorix (Khokahano, 1795)
White Oryx , kapa oryan oryx (lat. Oryx leucoryx) - seretsetso sa mofuta oa Oryx, seo pele se neng se pharalletse mahoatateng le mahoatateng a Asia bophirima.
Ponahalo
Oryan oryx ke eona e nyane ho feta mefuta eohle ea oryx, 'me bophahamo ba eona ha bo pona ke cm cm 80 ho isa ho 100. Boima ba oryx ea Arabia bo ho fihlela ho 70 kg. Seaparo se bobebe haholo. Maoto le makhapetla a ka tlasana a 'mala o mosehla, ka linako tse ling ebile a sootho. Oryx e 'ngoe le e' ngoe ea Arabia sefahlehong e na le mokhoa o ikhethang o bosootho bo bosootho joaloka mask. Ba bong ka bobeli ba na le bolelele bo boholo, bo batlang bo le linaka ho tloha ho 50 ho isa ho 70 cm.
Ho beha boitšoaro
Arryan Oryx e loketse bophelo ba lehoatateng. 'Mala oa seaparo se bontšang mahlaseli a letsatsi oa sirelletsa hore a se ke a chesa. Ka lebaka la khaello ea metsi le lithemparetjha tse phahameng, oryxes ea Arabia e ka eketsa mocheso oa 'mele ea fihla ho 46,5 ° C,' me bosiu ea theoha ho fihlela ho 36 ° C. Sena se fokotsa tlhoko ea metsi. Ha li hlapa mantle le moroto, liphoofolo tsena le tsona ha li lahle metsi haholo. Mocheso oa mali a fanoang bokong o fokotseha ke sistimi e ikhethang ea mokokotlong oa carotid.
Li-oryxes tsa Arabia li ja litlama, makhasi le lithunthung 'me li khona ho mamella ka matsatsi a mangata ntle le ho monya metsi. Ha ho se na mebele ea metsi e haufinyane, ba koahela karolo ea tlhoko ea eona ka ho nyeka phoka kapa mongobo o lutseng boea ba beng ka bona. Ho noa metsi letsatsi le leng le le leng ho hlokahala feela ho basali baimana. Li-oryx tsa Arabia li ka utloa pula le joang bo bocha 'me tsa tsamaea ka tsela e nepahetseng. Nakong ea motšehare, liphoofolo tsena lia phomola.
Basali le ba banyenyane ba phela ka lihlopha tsa karolelano ea batho ba bahlano. Mehlape e meng e "ba le eona" e nang le sebaka se fetang kilometara tse 3,000. Tse tona li phela bophelo bo le bong, li sireletsa libaka tse fihlang ho 450 km².
Ho felisoa ha nakoana naheng
Pele, Oryx ea Arabia e ne e ajoa ho tloha Hloahloeng ea Sinai ho ea Mesopotamia, hape le Hloahloeng ea Arabia. E se e le lekholong la XIX la lilemo, e ne e batla e nyamela hohle, 'me sebaka sa eona se ne se lekanyelitsoe libakeng tse' maloa tse hole le tsoelo-pele e ka boroa ho Hloahloeng ea Arabia. Ka holim'a tsohle, Arabia Oryx e ne e ananeloa ka lebaka la letlalo la eona le nama. Ntle le moo, e ne e le thabo ho bahahlauli ho ba tsoma ho lithunya ka kotloloho ho likoloi, ka lebaka leo, ka mor'a 1972, liphoofolo tsohle tse phelang ka tokoloho li ile tsa nyamela ka ho feletseng.
Ho ile ha qalisoa lenaneo la lefats'e la oryx lefatšeng ka bophara, ho thehiloe feela sehlopha se senyenyane sa liphoofolo ho tsoa litsing tsa liphoofolo le meahong ea batho. Litholoana tsa hae li ile tsa atleha haholo. Ka nako e ts'oanang, maikutlo a mabapi le paballo ea tlhaho a ile a qala ho fetoha linaheng tsa Arabia. Arabian Oryx o ile a khutlisetsoa naheng ea Oman (1982), Jordan (1983), Saudi Arabia (1990) le UAE (2007). Lihlopheng tse nyane le tsona li ile tsa romeloa ho ea Iseraele le Bahrain. Lenaneo la ho kenyelletsa li-oryxes tsa Arabia kahara naha li amahanngoa le litšenyehelo tse kholo tsa basebetsi le lichelete, kaha liphoofolo tsena li atisa ho tlisoa lik'honthinenteng tse ling mme butle-butle li ntse li itokisetsa ho pholoha naheng.
IUCN e ntse e lekola oryx ea Arabia ha e le kotsing. Ho Oman, ts'ebetso ea ho ts'oasa litlhapi e ntse e tsoela pele mme ho tloha ha kenyelletso ea baahi e boetse e theohile ho tloha ho batho ba 500 ho ea ho ba 100. Ka 2007, UNESCO e ile ea tlosa libaka tse sirelelitsoeng ke li-oryxes tsa Arabia lenaneng la Lefa la Lefatše, kaha 'Muso oa Oman o nkile qeto ea ho li fokotsa ka liperesente tse 90. Ena ke ea pele e tlosoang lethathamong.
Ho fapana le boemo ba Oman, matla a palo ea li-oryxes tsa Arabia a Saudi Arabia le Isiraele lia khothatsa. Ka 2012, ho reriloe liphoofolo tse ka bang 500 ho lula Abu Dhabi sebakeng se secha sa polokelo.